Những loại mẫu nào được coi là hợp lệ để xét nghiệm huyết thống?

Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, đặc biệt là công nghệ sinh học, việc xét nghiệm huyết thống ngày nay trở nên phổ biến và chính xác hơn bao giờ hết. Để thực hiện xét nghiệm, kỹ thuật viên sẽ cần có mẫu sinh học của các cá nhân tham gia. 

Vậy cụ thể, những loại mẫu nào được coi là hợp lệ để xét nghiệm huyết thống? Thông tin chi tiết, mời bạn đọc theo dõi qua bài viết dưới đây.

Xét nghiệm huyết thống là gì?

Xét nghiệm huyết thống là phương pháp sử dụng công nghệ sinh học để xác định mối quan hệ cha mẹ - con cái hoặc các mối quan hệ gia đình khác. Việc xét nghiệm này được thực hiện bằng cách so sánh DNA của các cá nhân nghi ngờ có quan hệ với nhau. Kết quả xét nghiệm có độ chính xác cao, giúp giải đáp các thắc mắc về huyết thống một cách chính xác, khoa học và khách quan.

Những mẫu hợp lệ trong xét nghiệm huyết thống

Việc lựa chọn loại mẫu sinh học nào để xét nghiệm huyết thống phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm độ tuổi, tình trạng sức khỏe, mục đích xét nghiệm,... Dưới đây là những mẫu được coi là hợp lệ, thường dùng trong xét nghiệm ADN huyết thống. 

Mẫu máu

Máu là loại mẫu phổ biến và dễ thu thập nhất để xét nghiệm huyết thống. Mẫu máu được lấy bằng cách chích kim vào tĩnh mạch và cho vào ống nghiệm chứa chất chống đông. Máu chứa lượng lớn DNA, do đó, đây là loại mẫu cho độ chính xác cao nhất trong xét nghiệm huyết thống.

>>>Xem thêm: Có thể tự lấy mẫu xét nghiệm ADN huyết thống tại nhà được không? 

Mẫu tế bào niêm mạc miệng

Mẫu tế bào niêm mạc miệng là lựa chọn thay thế cho máu trong một số trường hợp, ví dụ như trẻ em quá nhỏ hoặc sợ kim tiêm. Mẫu này được thu thập bằng cách sử dụng tăm bông cọ nhẹ bên trong má. Tế bào niêm mạc miệng cũng chứa DNA, tuy nhiên, lượng DNA ít hơn so với máu. Do đó, độ chính xác của xét nghiệm có thể thấp hơn.

Mẫu tóc có chân

Mẫu tóc có chân có thể được sử dụng để xét nghiệm huyết thống nếu không thể thu thập được máu hoặc mẫu tế bào niêm mạc miệng. DNA được tìm thấy trong nang tóc, do đó, cần thu thập cả phần chân tóc để đảm bảo độ chính xác của xét nghiệm.

Mẫu mô

Mẫu mô có thể được sử dụng để xét nghiệm huyết thống trong các trường hợp đặc biệt, ví dụ như khi cần xác định hài cốt hoặc truy tìm nguồn gốc tổ tiên. Mẫu mô có thể được lấy từ bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể, ví dụ như da, tủy răng, xương,... Tuy nhiên, việc thu thập mẫu mô thường xâm lấn hơn so với các loại mẫu khác và cần được thực hiện bởi nhân viên y tế có chuyên môn.

Mẫu cuống rốn

Xét nghiệm ADN mẫu cuống rốn là một phương pháp xét nghiệm sử dụng cuống rốn khô của thai nhi để xác định danh tính cha mẹ hoặc chẩn đoán các bệnh di truyền. Phương pháp này được thực hiện phổ biến ở Việt Nam và trên thế giới nhờ tính chính xác cao, an toàn và không xâm lấn.

Mẫu móng tay

Mẫu móng tay cũng có thể được sử dụng để xét nghiệm huyết thống, tuy nhiên, độ chính xác của xét nghiệm có thể thấp hơn so với các loại mẫu khác. Mẫu móng tay cần có ít nhất 3-4 mảnh móng và phải có phần gốc móng. DNA được tìm thấy trong phần gốc móng, do đó, cần thu thập cả phần gốc móng để đảm bảo độ chính xác của xét nghiệm.

Bên cạnh những loại mẫu sinh học được liệt kê ở trên, một số trường hợp đặc biệt có thể sử dụng các loại mẫu khác để xét nghiệm huyết thống, ví dụ như:

+ Mẫu nước ối: Mẫu này được lấy bằng cách chọc ối hoặc sinh thiết gai nhau.

+ Xương cốt: Mẫu này thường được sử dụng trong trường hợp xác định hài cốt hoặc truy tìm nguồn gốc tổ tiên.

Lưu ý:

+ Chất lượng của mẫu sinh học ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả xét nghiệm. Do đó, cần tuân thủ hướng dẫn thu thập mẫu của cơ sở xét nghiệm để đảm bảo chất lượng mẫu tốt nhất.

+ Một số loại mẫu sinh học có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài, ví dụ như ô nhiễm, bảo quản không đúng cách,... Do đó, cần thông báo cho cơ sở xét nghiệm nếu mẫu sinh học có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố này.

Trường hợp nào không thể xét nghiệm huyết thống?

Mặc dù xét nghiệm huyết thống là công cụ hữu ích để xác định mối quan hệ cha mẹ - con cái hoặc các mối quan hệ gia đình khác, tuy nhiên, có một số trường hợp không thể thực hiện xét nghiệm do những hạn chế nhất định của kỹ thuật này. Dưới đây là một số trường hợp điển hình:

Mẫu sinh học bị thoái hóa hoặc phân hủy

Chất lượng mẫu sinh học ảnh hưởng trực tiếp đến độ chính xác của kết quả xét nghiệm. Trong trường hợp mẫu bị thoái hóa hoặc phân hủy do thời gian, điều kiện bảo quản không phù hợp hoặc do các tác nhân bên ngoài như vi khuẩn, nấm mốc,... việc phân tích ADN trong mẫu sẽ gặp nhiều khó khăn, dẫn đến kết quả không chính xác hoặc không thể đưa ra kết luận.

Mẫu sinh học bị pha tạp chất

Nếu mẫu sinh học bị lẫn tạp chất từ các nguồn khác, ví dụ như máu của người khác, tế bào da chết,... thì việc phân tích ADN của cá nhân nghi ngờ sẽ bị ảnh hưởng. Điều này có thể dẫn đến kết quả không chính xác hoặc không thể đưa ra kết luận.

Mối quan hệ họ hàng quá xa

Xét nghiệm huyết thống có độ chính xác cao nhất khi xác định mối quan hệ cha mẹ - con cái hoặc anh chị em ruột. Đối với những mối quan hệ họ hàng xa hơn, độ chính xác có thể giảm dần do lượng DNA chung giữa các cá nhân ít hơn. Trong một số trường hợp, việc xác định mối quan hệ họ hàng xa bằng xét nghiệm huyết thống có thể không khả thi.

Hai cá nhân có ADN giống nhau

Trong trường hợp hai cá nhân có ADN giống nhau hoàn toàn, ví dụ như anh/chị em sinh đôi cùng trứng, việc xác định mối quan hệ cha mẹ - con cái bằng xét nghiệm huyết thống sẽ gặp khó khăn. 

Thiếu thông tin về các cá nhân tham gia xét nghiệm

Để xét nghiệm huyết thống cho kết quả chính xác, cần có thông tin đầy đủ về các cá nhân tham gia, bao gồm tên, tuổi, mối quan hệ nghi ngờ,... Việc thiếu thông tin này có thể dẫn đến kết quả không chính xác hoặc không thể đưa ra kết luận.

Ngoài ra, một số trường hợp khác cũng có thể không thể thực hiện xét nghiệm huyết thống, bao gồm:

+ Cá nhân nghi ngờ đã qua đời: Xét nghiệm huyết thống cần mẫu sinh học của cá nhân nghi ngờ, do đó, không thể thực hiện nếu cá nhân đã qua đời.

+ Cá nhân nghi ngờ không đồng ý cung cấp mẫu sinh học: Việc xét nghiệm huyết thống cần sự đồng ý của tất cả các cá nhân tham gia. Nếu cá nhân nghi ngờ không đồng ý cung cấp mẫu sinh học, xét nghiệm sẽ không thể thực hiện.

+ Hạn chế về mặt pháp lý: Ở một số quốc gia, có thể có quy định pháp luật hạn chế việc thực hiện xét nghiệm huyết thống trong một số trường hợp nhất định.

Như vậy có thể nhận thấy, trên thực tế vẫn tồn tại những trường hợp không thể xét nghiệm huyết thống. Do đó, trước khi thực hiện xét nghiệm, người thực hiện cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia xét nghiệm di truyền để được tư vấn về khả năng thực hiện và các vấn đề liên quan.

Được thành lập từ năm 2014, GeneViet hiện là một trong ba công ty được Sở Y tế Hà Nội cấp phép hoạt động trong lĩnh vực xét nghiệm di truyền và sinh học phân tử. Hiện tại, Geneviet đang sở hữu một trong những phòng xét nghiệm và nghiên cứu tốt nhất, có thể phân tích hàng trăm gen di truyền cùng hàng chục dịch vụ xét nghiệm gen. 

Đặc biệt, GeneViet cũng là đơn vị tiên phong ứng dụng hệ thống giải trình tự thế hệ tiếp theo (NGS) sử dụng công nghệ chip bán dẫn, có khả năng giải trình tự toàn bộ chuỗi gen người và cho kết quả với độ chính xác đạt 99.999999998% chỉ sau 4 giờ. 

Để được tư vấn về dịch vụ xét nghiệm huyết thống, quý khách hàng vui lòng liên hệ theo địa chỉ: 

GeneViet - Vì sức khỏe người Việt

Hotline 24/7: 0569.375.375

Email: info@geneviet.vn

Địa chỉ: Toà B1, Đại học Bách Khoa, Hai Bà Trưng, Hà Nội